ชุมชนโบราณบ้านสลักได

อยู่ในแถบของลมมรสุมเขตร้อน พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นที่ราบลุ่ม และมีพื้นที่บางส่วนเป็นที่ดอน

ชุมชนโบราณบ้านสลักได เป็นเมืองหน้าด่านที่เชื่อมต่อกับชุมชนโบราณบ้านแสลงพันธ์ ชุมชนโบราณบ้านแกใหญ่ และชุมชนโบราณบ้านพระปืด เป็นหนึ่งในเมืองหน้าด่านที่สำคัญของเมืองปทายสมัน(สุรินทร์ในปัจจุบัน) ) มีแผนผังชุมชนเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า มีเนินดินขนาดใหญ่ โดยรอบคูเมือง คันดินล้อมรอบด้วยน้ำ ซึ่งเป็นลักษณะเฉพาะของชุมชนโบราณ คำว่า “สลักได” เป็นภาษาเขมรแปลว่า สักข้อมือ จึงทำให้สันนิษฐานว่า ชุมชนโบราณทั้ง 2 แห่งนี้จะต้องเป็นสถานที่ซึ่งทหารรักษาการเมืองไปตั้งขึ้นเพื่อสอดส่องความปลอดภัย โดยการสร้างคูน้ำคันน้ำดินไว้เพื่อป้องกันข้าศึก และสัตว์ใหญ่ เป็นปราการด่านสำคัญในการสอดส่อง และเป็นกำแพงชั้นแรกสุดของเมืองประทายสมันต์

พื้นที่ส่วนใหญ่โดยรอบเป็นพื้นที่เกษตรกรรม ผลจากการเปลี่ยนแปลงที่ปรากฏจากสภาพปัจจุบันเกิดจากการขยายตัวของชุมชน ซึ่งส่งผลทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิประเทศ การขยายของชุมชนทำให้เกิดการปลูกสร้างบ้านเรือน ขยายออกมาจนรุกล้ำบริเวณคูเมืองเดิมบางส่วนของชุมชนโบราณ ทำให้ร่องรอยทางภูมิศาสตร์ได้รับผลกระทบบางส่วนถูกทับถม บางส่วนถูกทำลาย จึงส่งผลต่อการเปลี่ยนแปรงตามสภาพปัจจุบัน

คูน้ำคันดินล้อมรอบ คูน้ำคันดินชั้นในเป็นรูปวงรี มีคันดินหลายชั้น คูน้ำคันดินชั้นนอก พบเฉพาะด้านทิศตะวันตก และทิศตะวันออกเฉียงเหนือของเมือง มีลักษณะเป็นรูปสี่เหลี่ยมหักมุม

ชุมชนโบราณสลักไดเป็นชุมชนที่เก่าแก่แห่งหนึ่งของจังหวัดสุรินทร์ เป็นหนึ่งในเมืองหน้าด่านที่สำคัญ สังเกตจากลักษณะทางภูมิศาสตร์เป็นที่สูง และมีคูเมืองล้อมรอบหมู่บ้านสลักได ซึ่งเป็นที่ดอนน้ำไม่สามารถท่วมถึงได้ และมีกำแพงดินเก่ารอบหมู่บ้าน

ประชากรในชุมชนส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรมเป็นหลัก และนับถือศาสนาพุทธ หลังฤดูเก็บเกี่ยว ผู้คนบางส่วนเดินทางเข้ามารับจ้างทำงานในตัวเมืองเพื่อหารายได้