วัดกะทมวนาราม ตั้งอยู่เลขที่ 210 หมู่ที่ 8 ตำบลนาบัว อำเภอเมืองสุรินทร์ จังหวัดสุรินทร์ สังกัดคณะสงฆ์ธรรมยุต ที่ดินตั้งวัดมีเนื้อที่ 11 ไร่ ๓ งาน 50 ตารางวา ปัจจุบันมี พระครูสุนทรปัญญารังสี เป็นเจ้าอาวาส เดิมชื่อ วัดสะอ็อม ก่อตั้งเมื่อวันที่ 28 ธันวาคม 2512 โดยมี พระราชวิสุทธิธรรมรังสี (ทิน นามเดิม หลวงปู่เปลี่ยน โอภาโส แต่งตั้งสมณะศักด์เป็น พระครูวนกิจโกศล พระโอภาสธรรมญาณ และ พระราชวิสุทธิธรรมรังสี ) เป็นผู้นำชาวบ้านในการสร้างวัด และตั้งชื่อวัดตามชื่อของหมู่บ้านวัดกะทมวนราม และได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา เมื่อวันที่ 8 พฤศจิกายน 2514 เขตวิสุงคามสีมา มีขนาดกว้าง 18 เมตร ยาว 29 เมตร

แหล่งศิลปกรรมที่สำคัญของวัดกะทมวนาราม

โบสถ์ ( อุโบสถ ) สร้างเมื่อปี พ.ศ.2508 สร้างด้วยศิลา (หิน) แบบโบราณ เนื่องจากในพื้นที่ชนบทจะมีหินอัคนีมาก ชาวบ้านจึงได้ช่วยกันขนหิน บ้างก็หาบหินจากทุ่งนามาสู่วัด ส่วนทรายนำมาจากคลองลำชีและคลองห้วยเสนง ซึ่งชาวบ้านจะใช้เกวียนขนเป็นระยะทางไกลประมาณ 10 กิโลเมตร อุโบสถหลังนี้หลวงปู่เปลี่ยน โอภาโส ได้ออกแบบและก่อสร้างเอง โดยไม่ได้จ้างช่าง มีชาวบ้านมาช่วยกันสร้างจนเสร็จ ใช้ระยะเวลาในการสร้าง 6 ปี จึงได้ฉลองผูกพัทธสีมาปิดทองฝังลูกนิมิต

ศาลาการเปรียญ เป็นทรงไทยประยุกต์ (คอนกรีตเสริมเหล็ก) สร้างเมื่อปีพ.ศ. 2538 เพื่อประกอบพิธีกรรมในวันพระ หรือรับกฐินผ้าป่า เป็นต้น ภายในประกอบด้วยผลงานที่โดดเด่นของท่าน โดยปราศจากการเปรียบเทียบนั้นมี 2 ประเภท คือ

          1. ผลงานด้านนามธรมมท่านได้ชื่อว่าเป็นนักรังสรรค์ความบริสุทธิ์ด้านพระธรรมวินัยโดยแท้จริง ท่านมีความเพียรพยายามที่ไม่ถดถอยโดยเฉพาะข้อวัตรปฏิบัติ ท่านจะถือปฏิบัติอย่างเคร่งครัด เช่น การถือบิณฑบาตเป็นกิจวัตร

          2. ผลงานด้านรูปธรรม ท่านได้ชื่อว่าเป็นนักเผยแผ่ นักบริหาร นักการปกครอง นักการศึกษา และนักก่อสร้าง ที่เพียบพร้อมด้วยความสามารถ ท่านรับการแต่งตั้งให้เป็นคณะกรรมการประจำองค์การเผยแผ่และเป็นพระนักเทศน์รูปหนึ่งที่มีชื่อเสียง

สิ่งที่ถือว่าเป็นมรดกและผลงานทางสถาปัตยกรรมที่สำคัญของท่าน คือ การสร้างโบสถ์วัดกะทมวนาราม ซึ่งใช้วัสดุจากหินล้วนๆ นอกจากนี้ท่านยังมีส่วนร่วมในการสร้างความสำเร็จให้แก่วัดต่างๆ เช่น ช่วยสร้างโบสถ์วัดบูรพารามจนแล้วเสร็จ และเป็นผู้บุกเบิกสร้างวัดกะทมวนาราม

ข้อมูลอ้างอิง : https://srn.onab.go.th/สำนักงานพระพุทธศาสนาจังหวัดสุรินทร์
Surin Provincial Office of Buddhism ,สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดสุรินทร์